Miejsce pamięci Buchenwald
................................................................................................................................
Buchenwald — Miejsce pamięci
W lipcu 1937 roku na górze Ettersberg w Turyngii, w pobliżu Weimaru, założono obóz koncentracyjny Buchenwald. Z początku miał być miejscem internowania dla Niemców — politycznych przeciwników reżimu hitlerowskiego, dla karanych wcześniej przestępców, dla tzw. elementów aspołecznych oraz dla Żydów, świadków Jehowy i homoseksualistów. Po wybuchu II wojny światowej deportowano tu więźniów z podbitych krajów. Pod koniec wojny więźniowie narodowości nieniemieckiej stanowili 95% ogólnej liczby tu osadzonych. Od roku 1943 więźniowie wykorzystywani byli przede wszystkim do morderczej pracy w przemyśle zbrojeniowym na terenie Buchenwaldu i jego stu trzydziestu sześciu podobozów — i to nie tylko mężczyźni, ale od jesieni 1944 roku również i kobiety. Choć Buchenwald nie był miejscem planowego ludobójstwa, śmierć zbierała tu obfite żniwo. Masowo mordowano jeńców wojennych, wielu więźniów zmarło na skutek eksperymentów medycznych i okrucieństw SS. Buchenwald był integralną częścią hitlerowskiej machiny zagłady, to stąd odchodziły transporty do obozów śmierci. Na początku 1945 roku obóz stał się stacją docelową transportów ewakuacyjnych z Auschwitz (Oświęcim) i Groß-Rosen (Rogoźnica). Na krótko przed wyzwoleniem, SS rozpoczęła próbę likwidacji obozu poprzez wysłanie 28 tysięcy więźniów w tzw. marsze śmierci. W Buchenwaldzie pozostało około 21 tysięcy ludzi, w tym 900 dzieci i młodocianych.
Jedenastego kwietnia 1945 roku wojska Trzeciej Armii Stanów Zjednoczonych dotarły do Ettersbergu. Esesmani salwowali się ucieczką, więźniowie zorganizowani w tajnym ruchu oporu otworzyli bramy obozu.
W okresie od 1937 do 1945 roku uwięziono tu ponad 250 tysięcy osób, z których zmarło ponad 50 tysięcy.
Zgodnie z postanowieniami konferencji w Jałcie obszar Turyngii został w lipcu 1945 roku przekazany przez władze amerykańskie władzom radzieckim.
Od 1945 do 1950 roku dawny obóz koncentracyjny wykorzystywany był przez władze radzieckiej strefy okupacyjnej jako obóz internowania, tzw. obóz specjalny nr 2. Osadzono tu przede wszystkim członków NSDAP i spełniających różne funkcje w społeczeństwie sympatyków brunatnego reżimu, ale nie tylko — znalazły się tutaj również osoby aresztowane przypadkowo. Na skutek katastrofalnych warunków życia i niedożywienia zmarło tu około 7 tysięcy z ogólnej liczby 28 tysięcy więźniów. Zwłoki pochowano w masowych grobach na północ od obozu oraz w pobliżu buchenwaldzkiej stacji kolejowej.
Poczynając od roku 1951 rozpoczęto wyburzanie baraków obozowych, co miało związek z planowaną budową miejsca pamięci antyfaszystowskiego ruchu oporu. Miejsce Przestrogi i Pamięci Narodowej Buchenwald otwarto w 1958 roku, czemu towarzyszyło odsłonięcie pomnika.
Dzisiejsze Miejsce Pamięci Narodowej Buchenwald jest częścią Fundacji Miejsc Pamięci Buchenwaldu i Mittelbau-Dora, finansowanej ze środków Republiki Federalnej Niemiec oraz kraju związkowego Turyngii. Upamiętnia ono hitlerowski obóz koncentracyjny oraz istniejący później na jego terenie radziecki obóz specjalny. Punkt ciężkości leży na upamiętnieniu hitlerowskiego obozu koncentracyjnego.
....................................................................................................................................................
Zwiedzanie miejsca pamięci rozpoczyna się w Weimarze.
Dworzec w Weimarze był miejscem etapowym dla transportów więźniarskich, kierowanych dalej do Buchenwaldu; przez weimarską stację kolejową przejeżdżały pociągi do obozów zagłady. W samym mieście zachowały się liczne budynki służące dawniej reżimowi narodowosocjalistycznemu, które do dziś przypominają o dokonanych tam zbrodniach. Należą do nich między innymi: tzw. Marstall — dawna siedziba gestapo, sąd krajowy, dawne Gauforum — budowane od 1937 roku, lecz nieukończone, czy też słupy z ogrodzenia obozu w Buchenwaldzie jako część parkanu ogrodowego na Bauhausstraße.
Wtedy, tak jak i dzisiaj, droga z miasta do Buchenwaldu wiodła przez Ettersburgerstraße. Około 2 km od granicy miasta Weimaru, przy Frederic-Mahnés-Platz (znajduje się przy nim obelisk zbudowany w 1961), od drogi głównej odgałęzia się rozbudowana przez więźniów w 1939 roku droga dojazdowa do obozu, zwana Drogą Krwi (Blutstraße). Częściowo zachowana jest ona w pierwotnym stanie. Równolegle do niej przebiegała linia kolejowa, wybudowana przez więźniów w roku 1943.
Po następnych 3 km zwiedzający ujrzy po lewej stronie Pomnik Przestrogi (z 1958 r.) i minie zalesiony obecnie teren byłych wojskowych garaży SS (po lewej) oraz dawnej fabryki zbrojeniowej Gustloff-Werke II (po prawej). Dalszy odcinek drogi wiedzie do byłej stacji kolejowej Buchenwald. Od 1943 roku służyła ona jako stacja przeładunkowa dla więźniów z całej Europy, których wykorzystywano przy produkcji broni. Była też początkiem długiej drogi do obozów zagłady dla więźniów uznanych za niezdolnych do pracy, a w 1945 roku — końcem drogi dla transportów ewakuacyjnych z obozów położonych na terenie Polski, Czech i Austrii.
Bezpośrednie połączenie między drogą dojazdową i między stacją kolejową a obozem wiodło przez tzw. Drogę Caracho (Carachoweg). Tu znajdowały się budynki administracji obozowej, z których do dziś zachowała się stacja benzynowa, garaże i pozostałości komendantury (z 1938 r.).
Obecnie na miejscu ówczesnego placu ćwiczeń SS znajduje się parking i przystanek autobusowy. Zachowały się też niektóre budynki dawnych koszar (zbudowane w latach 1937-1939), wykorzystywane obecnie dla celów Miejsca Pamięci.
.................................................................................................................................................................
Co można zwiedzić w Miejscu Pamięci Buchenwald?
A Wystawa Obóz koncentracyjny Buchenwald w latach 1937-1945
B Wystawa sztuki i wystawy specjalne
C Wystawa Sowiecki obóz specjalny nr 2 w latach 1945-1950
D Wystawa Historia Miejsca Pamięci Buchenwald od 1945 roku
E Dyrekcja, biblioteka, archiwum
F Recepcja i informacja, kino, księgarnia
G Młodzieżowy Dom Spotkań
I Obóz koncentracyjny
II Teren SS
III Zakłady produkcyjne
1 Koszary SS
2 Stacja kolejowa Buchenwald
3 Fabryka zbrojeniowa Gustloff-Werke II
4 Tzw. Droga Caracho
5 Obszar komendantury
6 Ogród zoologiczny SS
7 Budynek bramy obozowej
8 Areszt obozowy
9 Plac apelowy
10 Warsztaty, przedtem tzw. polski obóz specjalny w latach 1939-1940, głaz
pamiątkowy
11 Niemieckie Zakłady Zbrojeniowe (DAW — Deutsche Ausrüstungswerke)
12 Krematorium
13 Blok nr 17. Głaz pamiątkowy poświęcony żołnierzom alianckim
14 Tzw. "Dąb Goethego"
15 Budynek dezynfekcji
16 Budynek magazynu odzieży, sprzętów i dobytku więźniów
17 Blok nr 45. Głaz pamiątkowy poświęcony więźniom bułgarskim
18 Blok nr 50. Instytut Higieny Waffen-SS
19 Blok nr 22. Pomnik żydowski
20 Blok nr 14. Pomnik poświęcony cygańskim plemionom Romów i Sintich
21 Tzw. "Mały Obóz"
22 Budynek szpitala więźniarskiego
23 Blok nr 46. Stacja badawcza tyfusu plamistego
24 Obóz specjalny dla radzieckich jeńców wojennych. Głaz pamiątkowy
25 Warszaty, poprzednio obóz specjalny dla więźniów żydowskich — ofiar
pogromów listopadowych 1938 roku. Głaz pamiątkowy
26 Kantyna więźniarska
27 Ujeżdżalnia koni
28 Budynek stajni (miejsce rozstrzelania radzieckich jeńców wojennych)
29 Rusznikarnia
30 Magazyn instrumentów i sala ćwiczeń orkiestry SS
31 Kamieniołom
32 Koszary wojskowe SS. Miejsce pamięci im. Dietricha Bonhoeffera
33 Sokolarnia - dworek myśliwski SS
34 Miejsce pochówku prochów w latach 1944-1945
35 Osiedle dowódców SS
36 Garaże wojskowe SS
37 Centralna Dyrekcja Budowlana Waffen-SS
38 Obóz specjalny "Gaj świerkowy" (Fichtenhain)
39 Barak izolacyjny (więźniowie o szczególnym znaczeniu). Miejsce pamięci
Rudolfa Breitscheida.
40 Cmentarz leśny. Obóz specjalny nr 2, 1945-1950
.................................................................................................................................................
1-2 GODZINY
Co można zwiedzić w Miejscu Pamięci Buchenwald?
Dawny obóz koncentracyjny
Budynek bramy obozowej (zbudowany w 1937 r.) — główna wieża strażnicza, w położonych po obu jej stronach budynkach znajdowały się cele aresztanckie (tzw. "Bunkier") oraz pomieszczenia służbowe kierownictwa obozu SS.
Brama obozowa z napisem Jedem das Seine (Każdemu wedle jego zasług).
Ogrodzenie obozu i wieżyczki strażnicze — z istniejących dawniej 22 wieżyczek zachowały się do dziś dwie (niedostępne dla zwiedzających).
Plac apelowy — miejsce odbywania porannych i wieczornych apeli, a także wykonywania publicznych egzekucji i kar chłosty.
Baraki obozowe nie zachowały się do dnia dzisiejszego. Ich pierwotne położenie oznaczone zostało symbolicznie kamieniami z odpowiadającymi numerami bloków, zaś w 1975 roku zarysy fundamentów zaznaczono miedzianą szlaką.
Barak drewniany — dawniej barak funkcyjny (zbudowany w 1945 r.); odnaleziony w 1993 roku w Tambach-Dietharz, postawiony ponownie w rok później.
Szpital więźniarski (zbudowany w 1938 r.) — postawiony na skutek nacisków więźniów politycznych; do dziś zachowały sie fundamenty niektórych baraków.
Stacja badawcza tyfusu plamistego (zbudowana w 1943 r.) — w dawnym bloku nr 46, stacji badawczej Instytutu Higieny Waffen-SS, do 1945 roku przeprowadzane były eksperymenty medyczne na więźniach. Fundamenty widoczne są do dziś.
Insytut surowicy tyfusu plamistego (zbudowany w latach 1939-1942) — dawny budynek murowany (blok nr 50), w którym Instytut Higieny Waffen-SS produkował surowicę do szczepionki przeciwko tyfusowi plamistemu. Fundamenty zostały odsłonięte.
Dąb Goethego — stary dąb rosnący na terenie obozu, nazywany przez więźniów "Dębem Goethego". W sierpniu 1944 roku uszkodzony został podczas nalotu bombowego, po czym ścięty; pień zachował się do dzisiaj.
Taczki do transportu kamienia i słup do wieszania (rekonstrukcje) — przed budynkiem krematorium.
Cieplarnie gospodarstwa ogrodniczego — za budynkiem magazynu; fundamenty zostały odsłonięte.
Mały obóz — zbudowany w 1942 roku jako obóz kwarantanny i oddzielony od głównego obozu siatką z drutu kolczastego. Po masowym napływie więźniów z likwidowanych na wschodzie obozów na przełomie 1944 i1945 roku "mały obóz" stał się obozem chorych i umierających. Po 1945 roku zalesiony; systematyczne prace nad odsłonięciem terenu prowadzone są od 1991 roku.
...............................................................................................................................................
Na terenie obozu znajdują się liczne tablice informacyjne i pamiątkowe a także pomniki, poświęcone istotnym miejscom i wydarzeniom.
Głazy pamiątkowe poświęcone ofiarom obozów specjalnych (postawione w latach 1954-1955) — na skrajach placu apelowego urządzone były przez pewien czas obozy specjalne, w których okrucieństwo SS doprowadziło do śmierci szczególnie wielu ludzi (na przełomie 1938 i 1939 roku baraki dla żydowskich więźniów; w zimie 1939/1940 roku namioty dla Polaków oraz Żydów z Wiednia; w 1941 roku obóz dla radzieckich jeńców wojennych).
Miejsce pamięci Rudolfa Breitscheida — postawione w 1960 roku na miejscu baraku izolacyjnego dla więźniów o szczególnym znaczeniu (tzw. oboz specjalny "Fichtenhain"), gdzie więziony był były przewodniczący parlamentarnej frakcji Socjaldemokratycznej Partii Niemiec dr Rudolf Breitscheid, zmarły w sierpniu 1944 roku podczas nalotu bombowego.
Pomnik żydowski — zbudowany w 1993 roku na obszarze dawnego bloku żydowskiego nr 22; do budowy użyto kamieni z buchenwaldzkiego kamieniołomu.
Tablica pamiątkowa poświęcona wszystkim więźniom obozu koncentracyjnego — położona w roku 1995 na placu apelowym na miejscu pierwszego pomnika, gdzie 19 kwietnia 1945 roku odbyła się pierwsza uroczystość zorganizowana przez ocalałych przy życiu więźniów na cześć poległych towarzyszy, zakończona złożeniem Przysięgi Buchenwaldzkiej.
Pomnik poświęcony zamordowanym Sintim i Romom — postawiony w 1995 roku na miejscu bloku nr 14.
Miejsce pamięci poświęcone Dietrichowi Bonhoefferowi, Friedrichowi von Rabenau
i Ludwigowi Gehre — odsłonięte fundamenty celi więziennej w piwnicach koszar Waffen-SS w pobliżu kamieniołomów, w której więziono teologa Bonhoeffera i uczestników spisku 20 lipca przeciwko Hitlerowi przed ich egzekucją w obozie koncentracyjnym Flossenbürg w 1945 roku.
...................................................................................................................................................
2 GODZINY
Budynki i pomieszczenia muzealne
Cele aresztanckie w budynku bramy (tzw. bunkier), zbudowane w 1937 roku — obecnie miejsca pamięci poświęcone zamordowanym tu więźniom.
Kantyna więźniarska (z roku 1942) — zarządzana przez SS kantyna jako źródło dodatkowych dochodów; w 1964 roku urządzono tu "Salę Honorową Narodów", a także sale wykładowe i wystawiennicze. W piwnicy — pomieszczenie dla wystaw czasowych.
Krematorium (zbudowane w 1940 roku) — dawny oddział patologii; miejsce pamięci o zmarłych; piwnica — miejsce egzekucji i przechowywania zwłok; piece krematoryjne wyprodukowane przez firmę "Topf und Söhne" z Erfurtu; muzealne odtworzenie tzw. "Genickschußanlage" ("urządzenie do strzelania w potylicę") w przylegającym do krematorium budynku.
Budynek dezynfekcji (postawiony w 1942 roku) — tutaj więźniowie oddawali swoje cywilne ubrania, tu golono ich i dezynfekowano; pomieszczenia dezynfekcyjne, od 1990 roku muzeum sztuki z miejscem na wystawy czasowe. W 1998 roku otwarto tu nową wystawę stałą "Środki przeżycia — świadectwo — dzieło sztuki — pamięć w obrazie".
Budynek magazynu (pobudowany w 1939 roku) — magazyn odzieży więźniarskiej oraz miejsce przechowywania ruchomego dobytku więźniów; od 1985 roku muzeum, ponowne otwarcie w 1995 roku, stała wystawa historyczna na temat obozu koncentracyjnego z następującymi sekcjami:
— "...Pośród niemieckiego narodu"
— Organizacja zbrodni
— Codzienność zbrodni
— Obóz podczas "wojny totalnej"
— Śmierć i ocalenie
— "My powstańcy..."
Wystawie towarzyszy broszura informacyjna w jęz. niemieckim, angielskim, francuskim, hebrajskim i rosyjskim.
.......................................................................................................................
1 1 /2 GODZINY
Obszar SS
Budynki administracyjne obozu koncentracyjnego znajdowały się przy drodze dojazdowej do obozu (tzw. Droga Caracho, między stacją kolejową a bramą obozową); do dziś zachowały się tylko: środkowa część budynku komendantury, psiarnia oraz stacja benzynowa z garażami (zbudowane w 1938 roku).
Ogród zoologiczny SS — założony w 1938 roku; teren rekreacyjny dla rodzin członków SS usytuowany naprzeciw obozu koncentracyjnego; do dziś zachowane są ogólne zarysy oraz wybieg dla niedźwiedzia.
Stajnia — zbudowana w 1940 roku, rok później przebudowana na miejsce rozstrzeliwań (rekonstrukcja owego "urządzenia do strzelania w potylicę" znajduje się w przybudówce krematorium); zachowały się fundamenty.
Ujeżdżalnia koni — zbudowana w 1940 roku dla komendanta Karla Kocha; jej fundamenty znajdują się naprzeciwko stajni.
Rusznikarnia, magazyn instrumentów orkiestry SS — pozostałości budynków przy drodze do stajni.
Kamieniołom — znajdujące się tu złoża wapienia były źródłem materiałów budowlanych do budowy dróg i budynków, a także stanowiły jedną z przesłanek do urządzenia obozu koncentracyjnego na górze Ettersberg; kamieniołom był miejscem katorżniczej pracy więźniów, a także poligonem szczególnego okrucieństwa SS i egzekucji dokonywanych na więźniach.
Osiedle dowódców SS — zbudowane w roku 1937 osiedle willowe dowódców SS i ich rodzin; odsłonięto fundamenty.
Dworek sokolniczy SS — postawiony w 1938 roku dworek, dostępny także dla spacerowiczów; w domu należącym do sokolniczego więzieni byli od 1943 roku członkowie rządu francuskiego, m. in. byli premierzy Léon Blum i Édouard Daladier; reszki budowli są jeszcze widoczne.
Miejsce pochówku popiołów (1944/1945) — kotlina leśna w bezpośrednim sąsiedztwie osiedla willowego SS; tutaj na polecenie SS wysypywano popioły z krematorium. Odkryta ponownie w 1965 r., w 1967 uporządkowana i poświęcona; następnie znów zaniedbana (1993/94 ponownie odsłonięta i upamiętniona kamiennym napisem MEMENTO, pochodzącym z pomnika przy grobach masowych w "Ehrenhain").
...............................................................................................................................................
1 1/2 GODZINY
Buchenwald —Sowiecki obóz specjalny nr 2
Prawie nic nie zachowało się z urządzeń radzieckiego obozu specjalnego (1945-1950), który wykorzystywał przede wszystkim budynki dawnego obozu koncentracyjnego Buchenwald. W czasach NRD istnienie tego obozu było przemilczane.
Cmentarz leśny — od 1990 roku mówi się o zmarłych więźniach obozu specjalnego; bezimienne dotychczas masowe groby zostały w 1995 roku oznaczone stelami, przez co powstał tutaj cmentarz leśny.
Krzyże i kamienie pamiątkowe (od 1990 roku) — powstałe z prywatnej fundacji rodzin zmarłych; miejsce żałoby na obszarze cmentarza.
Stała wystawa o historii radzieckiego obozu specjalnego — naprzeciwko cmentarza zbudowano w latach 1995-1997 oddzielny pawilon wystawienniczy.
Wystawa (1997) obejmuje cztery działy:
— Organizacja obozów specjalnych w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec
— Struktura i funkcja obozu specjalnego nr 2
— Warunki bytowania w obozie specjalnym nr 2
— Likwidacja obozu specjalnego
Materiały informacyjne o wystawie dostępne są w jęz. angielskim i niemieckim.
..............................................................................................
1 - 1 1/2 GODZINY
POMNIK pamięci i przestrogi
Zgodnie z decyzją rządu NRD w 1954 roku rozpoczęto budowę Pomnika Pamięci i Przestrogi. I tak na południowym stoku góry Ettersberg, na miejscu wysadzonej w powietrze tzw. Wieży Bismarcka, stanął w cztery lata później monumentalny Narodowy Pomnik Pamięci. W kompleks pomnikowy wkomponowano też trzy olbrzymie groby masowe.
Dydaktyczna koncepcja zespołu pomnikowego zakłada ukazanie zwiedzającemu drogi wiodącej ze śmierci do życia. Droga ta wiedzie więc od obozowego krematorium w dół ku grobom, po czym pnie się w górę do dzwonnicy jako symbolu wolności i światła.
Zwiedzającemu, który chciałby podążyć za tą koncepcją, należałoby polecić następującą trasę:
Brama wejściowa — tu rozpoczyna się zejście w stronę kwater grobowych.
Droga stel — wzdłuż drogi ustawiono kamienne tablice z wyrytymi na nich płaskorzeźbami (stele), przedstawiającymi sceny z życia obozu (rzeźbiarze: René Graetz, Waldemar Grzimek i Hans Kies; wiersze na rewersie stel autorstwa Johannesa R. Bechera).
Groby masowe — w marcu i kwietniu 1945 roku SS poleciła pogrzebać około 3 000 zmarłych w naturalnych kotlinach ziemnych. Trzy z owych nisz grobowych stały się częścią kompleksu pomnikowego poprzez otoczenie ich kamiennym murem na planie koła.
Droga Narodów — wzdłuż szerokiej drogi łączącej pierścienie masowych grobów wybudowano rząd pylonów (czworobocznych wież z umieszczonymi na nich zniczami), z których każdy symbolizuje jedną z 18 narodowości więźniów Buchenwaldu.
Grupa pomnikowa — droga w górę wiedzie przez szerokie, wyłożone jasnym kamieniem schody do dzwonnicy, przed którą stoi pomnik buchenwaldzki zaprojektowany przez Fritza Cremera. Grupa figuralna obrazuje obozowy ruch oporu.
Dzwonnica — we wnętrzu budowli znajduje się tablica z brązu, pod którą spoczywa ziemia i popioły z innych obozów koncentracyjnych; na galerii zawieszony jest odlany z brązu dzwon.
Otaczający dzwonnicę i grupę pomnikową olbrzymi plac służył w czasach NRD masowym mityngom i wiecom z okazji jubileuszy wyzwolenia obozu koncentracyjnego, tu odbywały się też manifestacje i przysięgi wojskowe.
Stała wystawa o historii Miejsca Pamięci Buchenwald —otwarta w nowym budynku w pobliżu schodów wiodących do Pomnika, dokumentuje historię Miejsca Pamięci od 1945 roku.
Dostępne są materiały informacyjne nt. wystawy.
Cmentarz
Po wyzwoleniu obozu koncentracyjnego wiele osób umierało nadal na skutek chorób i wygłodzenia. Czterysta z nich pogrzebano w masowych grobach w okolicy wieży Bismarcka; 1286 urn składowanych w podziemiach wieży Bismarcka pochowano pod kamienną tablicą.
Podczas budowy zespołu pomnikowego ekshumowano znajdujące się tutaj zwłoki i przeniesiono w inne miejsce, po czym stopniowo zapomniano o miejscu ich pochówku. W 1996 roku ponownie przywrócono temu miejscu wygląd cmentarza poprzez umieszczenie na grobach tablic z nazwiskami zmarłych.
......................................................................................................................
Możliwości pracy i nauki
Archiwum i Biblioteka
Miejsce Pamięci Buchenwald dysponuje archiwalnymi i muzealnymi zbiorami z historii obozu koncentracyjnego, obozu specjalnego oraz Miejsca Pamięci.
Archiwum udziela w miarę możliwości informacji o losach byłych więźniów, sprawuje pieczę nad projektami badawczymi i wspiera bibliotekę w pracy pedagogicznej miejsca pamięci.
W Bibliotece, której zbiory wynoszą około 15 000 woluminów, znaleźć można publikacje na temat historii systemu obozów koncentracyjnych, narodowego socjalizmu oraz historii obozu internowania.
Wyposażona w kserokopiarkę i komputerowy katalog Czytelnia oferuje dobre warunki pracy.
Zarówno Biblioteka, jak i Archiwum dostępne są po uprzednim umówieniu się dla osób z zewnątrz, chcących przeprowadzić tu swoje badania.
Tel.: (0049)-(0)3643/430154 (Archiwum) - 430160 (Biblioteka)
Księgarnia
W naszej księgarni znaleźć można bogaty asortyment publikacji poświęconych historii narodowego socjalizmu, obozów koncentracyjnych i obozów specjalnych, głównie w języku niemieckim, ale też i w innych językach. Tu można też otrzymać wszelkie publikacje Miejsca Pamięci Buchenwald. Możliwe jest nabycie wybranych publikacji drogą pocztową.
Tel.: (0049)-(0)3643/430151
.............................................................................................................
Oferta pedagogiczna
Oprowadzanie
Możliwe jest zwiedzanie Miejsca Pamięci Buchenwald z przewodnikiem po uprzednim zgłoszeniu się w recepcji (najlepiej nawet kilka miesięcy przed planowanym przyjazdem). Oferta pedagogiczna Miejsca Pamięci skierowana jest przede wszystkim do klas szkolnych (od 2 klasy gimnazjum), do grup młodzieży i dorosłych, które przybywają na teren bylego obozu w ramach programu szkolnego lub innego programu kształceniowego. Prosimy o zrozumienie, że oprowadzanie pojedynczych zwiedzających możliwe jest tylko w wyjątkowych przypadkach.
Koszt oprowadzenia 1 grupy — do 30 osób — wynosi 50 DM; uczniowie, żołnierze zasadniczej służby wojskowej i odbywający zastępczą służbę wojskową, osoby starsze i niepełnosprawne płacą 25 DM.
Z powodu dużego zainteresowania prosimy o wcześniejsze zawiadomienie.
Telefon 03643/430 200 lub fax 430 102.
Informacja dla zwiedzających
Znajdująca się przy parkingu informacja dla zwiedzających służy pomocą indywidualnym gościom, którzy pragną lepiej zorientować się w terenie Miejsca Pamięci. Tu można poprosić o radę przed rozpoczęciem zwiedzania, otrzymać materiały informacyjne i uzyskać odpowiedzi na swoje pytania.
W kinie Miejsca Pamięci wyświetlany jest kilka razy dziennie, od wtorku do niedzieli (a także na życzenie grup odwiedzających) film o historii obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie (ok. 30 minut). Po uprzednim umówieniu się istnieje też możliwość obejrzenia innych filmów dokumentalnych, także o historii radzieckiego obozu specjalnego.
Dom Spotkań Młodzieży
Do Miejsca Pamięci Buchenwald należy też Dom Spotkań Młodzieży. Oferuje możliwość noclegu, przewidziany jest przede wszystkim do dyspozycji grup młodzieży, pedagogów, związków i innych zainteresowanych zorganizowaniem tu seminariów i tygodniowych spotkań badawczych nad różnymi projektami. Pod kierownictwem doświadczonych pedagogów można przeprowadzić tu projekty jedno- i kilkudniowe.
Wyczerpujących informacji udziela Dom Spotkań Młodzieży:
tel.: (0049)-(0)3643/430190
fax: (0049)-(0)3643/430102
Gastronomia
Bar samoobsługowy przy Parkingu
tel.: (0049)-(0)3643/430300
otwarty codziennie od godz. 9 do 17.
Restauracja Leśna "Rödger"
tel.: (0049)-(0)3643/422297
otwarta od wtorku do niedzieli od godz. 11 do 20.
..................................................................................................................................
Miejsce pamięci Buchenwald
99427 Weimar-Buchenwald
Telefon (0049)-(0)3643 / 4300
Fax (0049)-(0)3643 / 430100
Internet http://www.buchenwald.de
E-mail: buchenwald@buchenwald.de
Rzecznik prasowy (0049)-(0)3643 / 430143
Informacja dla zwiedzających (0049)-(0)3643 / 430200
i zameldowanie oprowadzania grup
Fax (0049)-(0)3643 / 430102
Dom Spotkań Młodzieży (0049)-(0)3643 / 430190
Fax (0049)-(0)3643 / 430102
Jak dojechać do Miejsca Pamięci Buchenwald?
Miejsce Pamięci Buchenwald oddalone jest o ok. 10 km na północ od centrum Weimaru. Z miasta można dojechać tu autobusem linii nr 6; przystanki znajdują się przy Goetheplatz i przy dworcu kolejowym. Należy uważać na to, aby wsiąść we właściwy autobus jadący w stronę Buchenwaldu (nie w kierunku na Ettersburg!).
Gdzie można nabyć literaturę i uzyskać informacje na temat Miejsca Pamięci?
Osobom, które chciałyby zasięgnąć rady przed rozpoczęciem zwiedzania, polecamy naszą informację dla zwiedzających przy parkingu.
Krótkie i rzeczowe objaśnienia na temat proponowanych tras zwiedzania Miejsca Pamięci znaleźć można w naszej broszurce informacyjnej pt.: Buchenwald. Ein Rundgang durch die Gedenkstätte (1993), dostępnej w jęz. niemieckim, angielskim i francuskim.
Kiedy można zwiedzać Miejsce Pamięci i jego muzea?
Wszystkie obiekty zewnętrzne — obszar byłego obozu, dawny teren SS, leśny cmentarz obozu internowania oraz kompleks Pomnika Pamięci i Przestrogi — zwiedzać można codziennie aż do zapadnięcia zmroku.
Wystawy i budynki muzealne — cele aresztanckie w budynku bramy, dawna kantyna więźniarska, krematorium, budynek dezynfekcji, budynek magazynu, wystawa o historii obozu specjalnego — otwarte są w następujących godzinach:
Od 1 maja do 30 września
od godz. 9.45 do godz. 18.00 (ostatnie wejście o 17.15)
Od 1 października do 30 kwietnia
od godz. 8.45 do godz. 17.00 (ostatnie wejście o 16.15)
W poniedziałki zamknięte
Zwiedzanie Miejsca Pamięci i wystaw jest nieodpłatne. Działalność Miejsca Pamięci wesprzeć można wpłacając dowolną sumę na nasze konto (Sparkasse Weimar BLZ 820 510 00, numer konta 301009171).
Tekst: Ursula Härtl
Przekład: Magdalena Sacha
Współpraca: Krystyna Rudolf
Mapa: Peter Wentzler, Hinz&Kunst - Graphische Werkstatt und Verlags GmbH, Brunszwik
Fotografie: Gabriele Krynitzki, Naomi Tereza Salmon
Skład i druk: Druckerei Keßler GmbH Weimar
Miejsce Pamięci Buchenwald 2000